Methotrexaat faalt bij knieartrose: tijd voor een nieuwe koers
, Von Redactie, 2 min Lesezeit
Methotrexaat wordt al jaren ingezet bij ontstekingsziekten zoals reuma. Ook bij knie-artrose werd het gezien als een veelbelovende optie. Maar recent onderzoek laat zien: het werkt niet. Geen pijnverlichting, geen betere functie, geen minder ontsteking. Deze uitkomst vraagt om herbezinning en de moed om verder te kijken dan bekende paden.
Knie-artrose is een veelvoorkomende en vaak pijnlijke aandoening. Bij een deel van de patiënten gaat deze gepaard met ontstekingsverschijnselen, zoals zwelling en warm aanvoelende gewrichten. Omdat methotrexaat ontstekingsremmend werkt en effectief is bij reumatoïde artritis, ontstond het idee dat het ook bij deze groep mensen met knie-artrose uitkomst zou kunnen bieden.
Tussen juli 2019 en januari 2023 werd dit onderzocht in een gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde studie in China. In totaal namen 215 mensen deel, die wekelijks 15 mg methotrexaat kregen, aangevuld met foliumzuur om bijwerkingen te beperken. De looptijd was 52 weken.
Het resultaat: geen effect
De uitkomsten waren duidelijk:
- Geen significante vermindering van kniepijn
- Geen verbetering van lichamelijke functie
- Geen afname van ontstekingskenmerken op MRI
Kortom: methotrexaat bood bij knie artrose geen klinisch relevant voordeel ten opzichte van placebo. De resultaten zijn gepubliceerd op 2 juni 2025 in JAMA Internal Medicine.
Waarom dit belangrijk is
Deze uitkomst is teleurstellend, maar ook waardevol. Want het bevestigt dat we bij knie-artrose niet kunnen volstaan met behandelingen die op logica of analogie zijn gebaseerd – we moeten ons blijven baseren op bewijs. Zoals dr. Nancy Lane (UC Davis) het verwoordde in een begeleidend commentaar:
"Methotrexaat werkt niet bij knie-artrose. Het is tijd om verder te kijken naar middelen die niet alleen ontstekingen remmen, maar ook structureel herstel van het gewricht kunnen bevorderen."
Wat betekent dit voor patiënten?
Voor mensen die leven met pijnlijke, ontstoken knieën door artrose, is het belangrijk om te weten:
- Methotrexaat is geen effectieve behandeling bij knie-artrose
- Er is geen eenvoudige oplossing
- Maar er is wél hoop – doorlopend onderzoek richt zich op nieuwe strategieën, waaronder regeneratieve therapieën, gerichte ontstekingsremming en leefstijlinterventies
Dit onderzoek onderstreept dat methotrexaat zijn plaats in de behandeling van knie-artrose niet heeft waargemaakt.
Conclusie
Soms dwingt wetenschap ons om los te laten wat vertrouwd voelt. Dit onderzoek onderstreept dat methotrexaat zijn plaats in de behandeling van knie-artrose niet heeft waargemaakt. Dat vraagt om een open blik, durf tot verandering, en blijvende inzet op innovatieve en bewezen effectieve behandelingen.
Referentie
Zhu Z et al. Effect of Methotrexate on Knee Pain, Function, and Synovitis in Patients With Knee Osteoarthritis. JAMA Internal Medicine. Gepubliceerd op 2 juni 2025. Studie uitgevoerd aan Zhujiang Hospital, Guangzhou, China.
Blog posts
-
, Von Redactie Methotrexaat faalt bij knieartrose: tijd voor een nieuwe koers
-
, Von Annemarie Postma Waarom praten soms niet genoeg is
-
, Von Annemarie Postma Er zit trauma onder bijna alles wat chronisch is
